Koşullu Durumlar - if-else koşullu durumları.ipynb

Kernel: Python 3

Koşullu Durumlar - if-else koşullu durumları

Şimdiye kadar Pythondaki temel veritiplerini öğrendik ve gerekli temelleri aldık. Artık bundan sonra çok daha eğlenceli konular göreceğiz ve elle tutulur programlar yazmaya başlayacağız. Bu konuda ilk olarak Python programlarının çalışma mantığını göreceğiz ve daha sonrasında koşullu durumları anlamaya çalışacağız.

Python Programlarının çalışma mantığı

Python programları çalışmaya başladığı zaman kodlarımız yukardan başlayarak teker teker çalıştırılır ve çalıştıracak kod kalmayınca programımız sona erer. Şöyle bir örneği düşünelim;

a = 2
b = 3
c = 4
print(a+b+c)

9

Yukarıdaki basit kodda program teker teker her bir satırı ve ifadeyi çalıştırır ve çalıştıracak kod kalmayınca program sona erer.Ancak Python'da her program bu kadar basit olmayabilir. Çoğu zaman Python programlarımız belirli bloklardan oluşur ve bu bloklar her zaman çalışmak zorunda olmaz.Peki bu bloklar nasıl tanımlanır ? Pythonda bir blok tanımlama işlemi Girintiler sayesinde olmaktadır. Örnek olması açısından, Pythonda bloklar şu şekilde oluşabilir.

a = 2 # Blok 1 'e ait kod

if (a == 2):
    print(a) # Blok 2'ye ait kod
print("Merhaba") # Blok 1 ' ait kod

2
Merhaba

Dikkat ederseniz burada daha önce görmediğimiz bir şey yaptık ve if in bulunduğu satırdan sonraki print işlemini bir tab kadar girintili yazdık. Burada gördüğümüz gibi, girintiler(tab) Pythonda bir blok oluşturmak için kullanılıyor ve her bloğunun çalıştırılması gerekmiyor. Mesela yukarıda gördüğümüz kodda 2 print işlemi de çalıştı. Ancak kodumuzu şu şekilde yazsaydık, ilk print işlemi çalışmayacaktı.

a = 2 # Blok 1 'e ait kod

if (a == 3):
    print(a) # Blok 2'ye ait kod
print("Merhaba") # Blok 1 ' ait kod

Merhaba

Buradaki blok tanımlama işlemlerimiz bundan sonra sürekli karşımıza çıkacak. Eğer henüz anlamadıysanız zamanla anladığınızı göreceksiniz.

Koşullu Durumlar

Artık Pythonda bizi bir ileri seviyeye taşıyacak koşullu durumları öğrenmenin vakti geldi.

Koşullu durumlar aslında günlük yaşamda sürekli karşılaştığımız durumlardır. Örneğin havanın yağmurlu olma koşuluna göre şemsiyemizi alırız veya uykumuzun gelme koşuluna göre uyuruz. Aslında programlamada da birçok koşullu durumla karşılaşırız. Örneğin , belli koşullara göre belli işlemleri yaparız , belli koşullara göre yapmayız. İşte bunlar koşullu durumların temeli oluşturur. İsterseniz koşullu durumları yazmaya if blokları ile başlayalım.

if Bloğu

if bloğu programımızın içinde herhangi bir yerde belli bir koşulu kontrol edecek isek kullanılan bloklardır.Yazımı şu şekildedir;

       if (koşul): 
           # if bloğu - Koşul sağlanınca (True) çalışır. Bu hizadaki her işlem bu if bloğuna ait.
           # if bloğu - Girintiyle oluşturulur.
           Yapılacak İşlemler

if bloğu eğer koşul sağlanırsa anlamı taşır. Eğer if kalıbındaki koşul sağlanırsa (True) if bloğu çalıştırılır, koşul sağlanmazsa (False) if bloğu çalıştırılmaz.

Hemen bir örnek ile koşullu durumları anlamaya çalışalım.

# 18 yaş kontrolü
yaş = int(input("Yaşınızı giriniz:"))

if (yaş < 18):
    # if bloğu -  Girinti ile sağlanıyor.
    print("Bu mekana giremezsiniz.")

Yaşınızı giriniz:17
Bu mekana giremezsiniz.

# 18 yaş kontrolü
yaş = int(input("Yaşınızı giriniz:"))

if (yaş < 18):
    # if bloğu -  Girinti ile sağlanıyor.
    print("Bu mekana giremezsiniz.")

Yaşınızı giriniz:25

Başka bir örnek yapalım.

# Negatif mi değil mi ?
sayı = int (input("Sayıyı giriniz:"))

if (sayı < 0):
    print("Negatif Sayı")
    

Sayıyı giriniz:-3
Negatif Sayı

Ancak buralarda bir eksiklik var. Örneğin , ** 18 yaş kontrolü ** örneğinde eğer yaş 18'e eşit ve 18'den büyükse ekrana herhangi bir şey basamıyoruz. Şöyle bir şey acaba istediğimizi gerçekleştirecek mi ?

# 18 yaş kontrolü
yaş = int(input("Yaşınızı giriniz:"))

if (yaş < 18):
    # if bloğu -  Girinti ile sağlanıyor.
    print("Bu mekana giremezsiniz.")
print("Mekana hoşgeldiniz.")

Yaşınızı giriniz:25
Mekana hoşgeldiniz.

Burada istediğimiz sağlanmış gibi görünüyor.Ancak durum öyle değil. Kodumuzu bir kere daha çalıştıralım.

# 18 yaş kontrolü
yaş = int(input("Yaşınızı giriniz:"))

if (yaş < 18):
    # if bloğu -  Girinti ile sağlanıyor.
    print("Bu mekana giremezsiniz.")
print("Mekana hoşgeldiniz.")

Yaşınızı giriniz:17
Bu mekana giremezsiniz.
Mekana hoşgeldiniz.

Burada istediğimizi elde edemedik çünkü 2. print işlemi herhangi bir koşula bağlı değil. O yüzden 2.print işlemi her durumda çalışıyor. Peki if koşulu sağlanmadığında belli bir işlemin çalışmasını nasıl sağlayacağız ? Bunun için sıradaki kalıbımızı öğrenelim.

else Bloğu

else blokları **if koşulu ** sağlanmadığı zaman (False) çalışan bloklardır. Kullanımı şu şekildedir;

       else:
           # else bloğu - Yukarısındaki herhangi bir if bloğu (veya ilerde göreceğimiz elif bloğu) çalışmadığı
           # zaman çalışır. 
           # else bloğu - Girintiyle oluşturulur.
               Yapılacak İşlemler

Dikkat ederseniz burada else koşulunun yanına herhangi bir koşul yazmadık. Çünkü zaten else bloğunun çalışması ondan önce gelen diğer koşulların sağlanmamasına bağlı oluyor. İsterseniz, 18 yaş kontrolü örneğini else bloğunu dahil ederek tekrar yazalım.

# 18 yaş kontrolü
yaş = int(input("Yaşınızı giriniz:"))

if (yaş < 18):
    # if bloğu -  Girinti ile sağlanıyor.
    print("Bu mekana giremezsiniz.")
else:
    # else bloğu -  if koşulu sağlanmazsa çalışacak.
    print("Mekana hoşgeldiniz.")

Yaşınızı giriniz:25
Mekana hoşgeldiniz.

# 18 yaş kontrolü
yaş = int(input("Yaşınızı giriniz:"))

if (yaş < 18):
    # if bloğu -  Girinti ile sağlanıyor.
    print("Bu mekana giremezsiniz.")
else:
    # else bloğu -  if koşulu sağlanmazsa çalışacak.
    print("Mekana hoşgeldiniz.")

Yaşınızı giriniz:17
Bu mekana giremezsiniz.

İşte koşullu durumların aslında mantığı tamamıyla bu kadar ! Konuyu bitirmeden önce aşağıdaki kodu çalıştıralım.

else:
    print("Merhaba")

  File "<ipython-input-15-9fdf2315e01a>", line 1
    else:
       ^
SyntaxError: invalid syntax

Buradaki kod hata verdi çünkü bir else bloğu kendinden önce herhangi bir koşul bloğu yok ise çalışamaz ve Pythonda hataya yol açar.

Bir sonraki derste diğer koşullu bloklarımıza bakacağız.